Umowa dożywocia a zachowek
Umowa o dożywocie a spadkobiercy – to temat, który coraz częściej pojawia się w kontekście spraw spadkowych. Problemem jest najczęściej kwestia zachowku oraz unieważnienia umowy dożywocia przez spadkobierców. Co warto wiedzieć o relacji pomiędzy umową dożywocia a spadkobraniem? Okazuje się, że są to skomplikowane i wielowątkowe zagadnienia.
Na czym polega umowa dożywocia?
Umowa dożywocia jest to – najprościej rzecz ujmując – przeniesienie własności swojego mieszkania na określonego nabywcę, który w zmian za to zobowiązuje się zagwarantować dotychczasowemu właścicielowi utrzymanie, aż do jego śmierci. Dokładnie chodzi tu o takie obowiązki, jak przyjęcie zbywcy do swojego mieszkania; dostarczanie mu wyżywienia i ubrania, a także opału i światła oraz zapewnienie mu odpowiedniej pielęgnacji i opieki w razie choroby.
Umowa dożywocia a podatek – co warto wiedzieć?
Osobną kwestią jest umowa dożywocia a podatek. Umowa to jest opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych, który wynosi 2% wartości nieruchomości. Podatek od umowy dożywocia płaci nabywca nieruchomości i zostanie on pobrany przez notariusza sporządzającego umowę dożywocia. Jednocześnie trzeba pamiętać, że wskazana tu umowa nierzadko rodzi wiele pytań wśród spadkobierców osoby, która zawarła ten kontrakt. Czy w takich przypadkach należy się zachowek? Jest to podstawowe pytanie zarówno dla tego, kto otrzymał mieszkanie, jak i dla spadkobierców zbywcy. W końcu w przypadku pozytywnej odpowiedzi zobowiązany z umowy dożywocia będzie musiał wypłacić spadkobiercom równowartość zachowku.
Zachowek – komu się należy?
To komu należy się zachowek określają przepisy Kodeksu cywilnego. Zgodnie z nimi uprawnionymi do zachowku są zstępni, małżonek oraz rodzice spadkodawcy, jeśli byliby powołani do spadku z ustawy, jeżeli nie otrzymali należnej im części majątku spadkowego. Najczęściej do tej sytuacji dochodzi wówczas, gdy spadkobierca rozdysponował swój majątek w drodze darowizn. Czy jednak zachowek należy się także w przypadku przekazania mieszkania na mocy umowy dożywocia? Jak jest zależność pomiędzy umową o dożywocie a spadkobiercami?
Umowa dożywocia a spadkobiercy
Roszczenie o zachowek – komu się należy to świadczenie jest już dla nas jasne – powstaje wówczas, gdy spadkodawca za życia rozporządził swoim majątkiem pod tytułem darmym. Tymczasem umowa o dożywocie nie ma takiego charakteru. Dlatego od tej umowy nie należy się zachowek. Tym samym nabywca mieszkania na podstawie umowy dożywocia nie musi pokrywać żadnych pretensji spadkobierców zbywcy z tytułu zachowku.
Czy spadkobiercy mogą unieważnić umowę dożywocia?
Jednocześnie unieważnienie umowy dożywocia przez spadkobierców jest praktycznie niemożliwe. Co prawda przepisy Kodeksu cywilnego pozwalają na wystąpienie do sądu z żądaniem rozwiązania umowy dożywocia, ale prawo do skorzystania z takiego powództwa przysługuje tylko stronom tej umowy – a więc zobowiązanemu lub dożywotnikowi. Spadkobiercy nie zostali uprawnieni do wystąpienia z takim żądaniem.
